Gelders landschap

Recensie geschreven door Hanneke Oberink

De tweede op rij. De tweede hedendaagse schilders-expositie over het Gelders Landschap georganiseerd door ’t Venster. In het kunstenaarsdorp Oosterbeek. Projectleider en beeldend kunstenaar Greet Toxopeus organiseerde deze tentoonstelling in samenwerking met gemeentelijk kunstambtenaar Frank Bult en de selectiecommissie van kunstuitleen ’t Venster koos uit werk van 40 kunstenaars datgene , wat nu in de gemeentelijke gang hangt.

Het zijn 47 kunstwerken van 15 kunstenaars uit het hele land. Er zijn bijzondere gom-drukken van Paul Kerkhoffs van Zijpendaal, Sparrenbos en Hoge Veluwe. Een bewerkelijke techniek, die meer weg heeft van etsen, dan van fotograferen. Hij bewerkt met speciale emulsies het negatief. Op die manier ontstaat die versluierde lichtval tussen boomstammen. Of juist een door zonlicht beschenen open stuk in het bos. Opvallend is het ontbreken van het traditionele figuratief geschilderde landschap op deze tentoonstelling. De expressie en het kleurenpalet zijn vooral heftig. Dat immens grote doek van Marion Hilverda toont een paarse akker. Een drassig oneindig reikend stuk bouwland rond Doetinchem, waar je als het ware met je voeten in de blubber staat. Heel ver weg begrenzen contouren van bomen je wereld. Je bent absoluut opgenomen in een organisch avontuur. Niemand te zien. Alleen de akker en jij. Liesbeth Tuit heeft ook omgeploegd bouwland gemakt op papier. Het is veel luchtiger en lichter. Hoewel de kenmerken van dit boerenland met minder sterk naar voren komen. Alleen, die regenbui boven het landschap met allerlei sloten. Die is wel heel erg luchtig. Of de regenbui is geweest of er valt tenslotte geen druppel uit. Erg overtuigend is de bui niet. De haast miniatuur aquarelletjes van Leon Tebbe zijn stuk voor stuk suggestieve stukjes schilderkunst. Vooral de subtiele overgang in de kleuren, die de schijn van licht, van zonlicht suggereren door de biaderen heen. De zo ontstane contouren en schaduwen brengen er de diepte in, die je zonder meer herkent. Waar je je zelf op een plekje weet, dat op de een of andere manier van jou wordt. Het grote olieverfdoek van Jeanet Kingma heeft helemaal niets van dit alles. Ondanks de kleurscharkeringen, de organische vormen en de afmetingen van het werk doet het niets met je. Het is vlak. De zon schijnt er niet in; er is geen lichtval. Je bent in een stukje oerwoud beland, dat geen uitweg biedt. Paul Maas richt zich op de beleving van het landschap met warme rood-oranje vlakken. Midzomer heet het. De hitte voel je. En zijn landeiijk tafereel laat de toeschouwer genieten van een zomers korenveld vanachter het raam. Die gelaagdheid geeft het werk de spanning, die bekoort. Het donkerblauwe kozijn is het venster, waarachter zich een uitbundige en vrolijke dag afrolt. Daar gebeurt het! Daar is het feest! Het werk van Joop Overkleeft heeft iets ingehoudens; Dat laat hij ontstaan door laag over laag lekker vet te schilderen. Als met een witkwast. Zijn doek is aarde en lucht tegelijk. Zon en regen, wind en kilte. Je kunt alle weerstypen er in aantreffen doordat aitijd ergens die integrerende huid iets laat zien, wat er op het eerste oog niet te zien is… Het drieluik In vogelvlucht hangt alleen wat te ver uit elkaar, vond de schilder. 

Hoe dan ook, de wanden van de gemeentelijke galerij hangen vol met werk van schiiders en fotografen, die een relatie hebben met het Gelders Landschap. ’t Venster wil hiermee aanhaken bij de traditie van de Oosterbeekse/Renkumse School, die zich vanaf midden 19e eeuw hier voordeed. Op deze manier wil deze organisatle, net als de Europese vereniging Euro Art, een aanzet geven tot een nieuwe traditie. Aanzetjes of voorzetjes, dit initiatief verdient een serieuze benadering.

Wethouder Verheij, die de expositie opende benadrukte het belang van dit soort initiatieven voor een overvolle raad.zaal. Hij zou misschien kunnen arrangeren, dat volgende exposities van hedendaagse landschapschllders tot stand komt door een bundeling van krachten. Te denken valt aan de organisatie Eur.Art, Museum Veluwezoom en ’t Venster. Het lijkt er nog een beetje teveel op dat iedere organisatie de elgen toko runt. Wat ook bijdraagt aan het algemene welbevinden onder landschapschilders uit de eigen gemeente, is een andersoortige selectie. Of wellicht helemaal geen. Je kunt ook eenaantai plaatselijke schilders uitnodigen, die bij toerbeurt hun werk tonen. Die verscheidenheid zal de toeschouwer zeker de nodige openbaringen opleveren. Alleen, een andere expositieruimte zou ook met verkeerd zijn. De toegankelijkheid van het gemeentehuls Is ronduit slecht. Helemaal met die nieuwe hermetisch gesloten glazen deuren. Wat te denken van een eigen Oosterbeekse tentoonstellingsruimte op de plek van de Pieter Reijengaschool? Park Hartenstein wordt dan het Oosterbeekse Museumpark Hartenstein…